Cầu chì là gì? Nguyên lý, phân loại, ứng dụng trong mạch điện

Cầu chì là một linh kiện nhỏ có chức năng bảo vệ mạch điện khỏi dòng điện quá tải Có chức năng rất quan trọng, không thể thiếu trong hệ thống điện, từ những mạch điện phức tạp trong các thiết bị công nghiệp cho đến mạng lưới điện gia dụng đơn giản. Vậy cầu chì là gì và tại sao nó lại không thể thiếu trong các hệ thống điện? Hãy cùng Saigon Sinco tìm hiểu thông qua bài viết này

Cầu chì là gì?

Cầu chì là một linh kiện điện tử có chức năng bảo vệ mạch điện khỏi dòng điện quá tải. Hoạt động như một "lá chắn" an toàn, cầu chì được thiết kế để tự động ngắt mạch khi dòng điện chạy qua nó vượt quá một ngưỡng cho phép.

Hãy tưởng tượng cầu chì như một "người gác cổng" cho dòng điện. Khi dòng điện hoạt động bình thường, "người gác cổng" này cho phép dòng điện đi qua tự do. Tuy nhiên, khi có sự cố bất thường khiến dòng điện tăng đột biến, "người gác cổng" này sẽ "hy sinh" bằng cách tự ngắt mạch, ngăn chặn dòng điện quá tải gây hư hại đến các thiết bị điện khác trong mạch. Nhờ cơ chế tự "hy sinh" này, cầu chì bảo vệ hệ thống điện khỏi những hư hỏng nghiêm trọng, thậm chí là nguy cơ cháy nổ.

Cầu chì

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của cầu chì

Cầu chì được cấu tạo từ một dây dẫn có khả năng chịu dòng điện giới hạn. Dây dẫn này thường được làm từ vật liệu có điện trở suất thấp (tránh sinh nhiệt quá mức khi hoạt động bình thường) và điểm nóng chảy thấp như chì, thiếc, cadimi được đặt bên trong một vỏ bọc cách điện. Vỏ bọc này có thể được làm từ gốm, thủy tinh, nhựa hoặc sợi thủy tinh, giúp cách ly dây dẫn với môi trường bên ngoài, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Nguyên lý hoạt động của cầu chì dựa trên hiệu ứng nhiệt của dòng điện. Khi dòng điện chạy qua cầu chì, dây dẫn bên trong sẽ nóng lên. Nếu dòng điện vượt quá giới hạn cho phép của cầu chì, dây dẫn sẽ nóng chảy và bị đứt, từ đó làm ngắt mạch điện. 

Cấu tạo cầu chì

Phân loại cầu chì

Theo khả năng phản ứng:

• Cầu chì nhanh (F): Thường được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện tử nhạy cảm, có khả năng phản ứng rất nhanh với dòng điện quá tải.

• Cầu chì chậm (T): Có khả năng chịu được dòng điện quá tải trong một khoảng thời gian ngắn, thường được sử dụng cho các thiết bị có dòng khởi động cao như động cơ điện.

Theo hình dạng và kích thước:

• Cầu chì ống: Có hình dạng ống trụ.

• Cầu chì hộp: Có hình dạng hộp chữ nhật, thường được sử dụng trong các hệ thống điện công nghiệp.

So sánh cầu chì và aptomat

Cả cầu chì và aptomat đều có chức năng bảo vệ mạch điện khỏi dòng điện quá tải và ngắn mạch. Tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt cơ bản:

• Nguyên lý hoạt động: Cầu chì hoạt động dựa trên nguyên lý nóng chảy của dây dẫn khi có dòng điện lớn đi qua, trong khi aptomat sử dụng cơ chế cơ học hoặc điện tử để ngắt mạch.

• Khả năng tái sử dụng: Cầu chì thường là loại dùng một lần, phải thay thế sau khi bị đứt. Ngược lại, aptomat có thể tái sử dụng bằng cách bật lại sau khi ngắt mạch.

• Tốc độ phản ứng: Cầu chì có tốc độ phản ứng nhanh hơn aptomat.

• Chi phí: Cầu chì có chi phí thấp hơn aptomat.

Bảng so sánh cầu chì và aptomat:

Qua bài viết trên, Saigon Sinco hy vọng đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về cầu chì - một linh kiện nhỏ bé nhưng có vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho hệ thống điện. Từ nguyên lý hoạt động, phân loại cho đến so sánh với aptomat, bài viết đã cung cấp cái nhìn chi tiết về linh kiện này.

CTY TNHH TM XÂY LẮP CÔNG NGHIỆP SÀI GÒN (SINCO ENGINEERING): 

Công Ty TNHH Thương Mại Xây Lắp Công Nghiệp SÀI GÒN Sinco - nhà sản xuất và phân phối thiết bị điện hàng đầu tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp tủ điện, máy biến áp và nhiều sản phẩm chất lượng khác.

• Địa chỉ: 489/9 Mã Lò, Khu phố 1, Phường Bình Hưng Hòa A, Bình Tân, Hồ Chí Minh

• Hotline: 0946556058 - 0914510058

• Email: saigonsinco@gmail.com

• Website: https://www.saigonsinco.com

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: