Cuộn sơ cấp là gì? Vai trò và nguyên lý hoạt động

Cuộn sơ cấp giữ một vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong hoạt động của máy biến áp. Vậy chính xác cuộn sơ cấp là gì? Hãy cùng Saigon Sinco tìm hiểu về khái niệm, vai trò và nguyên lý hoạt động của cuộn sơ cấp trong nội dung bài viết dưới đây.

Cuộn sơ cấp là gì? Định nghĩa và vai trò trong máy biến áp

Cuộn sơ cấp là một trong hai cuộn dây được sử dụng trong máy biến áp, có chức năng nhận năng lượng điện từ nguồn cung cấp ban đầu. Cuộn dây còn lại được gọi là cuộn thứ cấp.

Vai trò của cuộn sơ cấp được thể hiện rõ nét trong nguyên lý hoạt động của máy biến áp. Khi dòng điện xoay chiều đi qua cuộn sơ cấp, nó tạo ra một từ trường biến thiên trong lõi sắt của máy biến áp. Từ trường biến thiên này sau đó sẽ cảm ứng một điện áp trên cuộn thứ cấp.

Nói cách khác, cuộn sơ cấp đóng vai trò như một "cầu nối” giúp truyền tải năng lượng điện từ nguồn cung cấp sang cuộn thứ cấp thông qua từ trường biến thiên. Nhờ có cuộn sơ cấp, máy biến áp mới có thể thực hiện được chức năng chính của mình là tăng hoặc giảm điện áp xoay chiều.

Xem thêm: Máy biến áp là gì? Nguyên lý, cấu tạo, phân loại & ứng dụng

Nguyên lý hoạt động của cuộn sơ cấp

Nguyên lý hoạt động của cuộn sơ cấp dựa trên cảm ứng điện từ.

Cảm ứng điện từ là hiện tượng dòng điện xuất hiện trong một mạch kín khi từ thông qua mạch đó biến thiên. Hiện tượng này được ứng dụng để tạo ra dòng điện trong cuộn thứ cấp của máy biến áp.

Quá trình hoạt động của cuộn sơ cấp có thể được tóm tắt như sau:

• Dòng điện xoay chiều được đưa vào cuộn sơ cấp: Khi dòng điện xoay chiều (có chiều thay đổi liên tục) chạy qua cuộn sơ cấp, nó tạo ra một từ trường xung quanh cuộn dây.

• Từ trường biến thiên: Do dòng điện xoay chiều luôn thay đổi chiều, nên từ trường được tạo ra cũng biến đổi theo thời gian.

• Cảm ứng điện từ trong cuộn thứ cấp: Từ trường biến thiên do cuộn sơ cấp tạo ra sẽ đi qua lõi thép của máy biến áp và tác động lên cuộn thứ cấp. Sự biến thiên từ thông này sẽ cảm ứng một điện áp trên cuộn thứ cấp.

Nguyên lý hoạt động cuộn sơ cấp

Xem thêm: Cấu tạo máy biến áp: lõi thép, dây quấn & các bộ phận quan trọng

Cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp

Trong máy biến áp, còn một bộ phận không thể tách rời, luôn đi đôi với cuộn sơ cấp, đó là cuộn thứ cấp. Về chức năng, cuộn sơ cấp có nhiệm vụ nhận năng lượng điện từ nguồn cung cấp ban đầu. Trong khi đó, cuộn thứ cấp đảm nhận vai trò cảm ứng điện áp từ cuộn sơ cấp và truyền tải năng lượng điện đã được biến đổi đến tải.

Xét về cấu tạo, cả hai cuộn dây đều được làm từ dây đồng được bọc cách điện và quấn quanh lõi thép. Tuy nhiên, số vòng dây trên mỗi cuộn là khác nhau, phụ thuộc vào tỷ lệ biến áp mong muốn.

Có thể thấy, cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp có mối quan hệ tương hỗ mật thiết. Khi dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp, nó sẽ tạo ra từ trường biến thiên trong lõi thép. Chính từ trường biến thiên này tác động lên cuộn thứ cấp, cảm ứng một điện áp trên cuộn thứ cấp. Tỷ lệ giữa số vòng dây trên cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp chính là yếu tố quyết định tỷ lệ biến áp.

Số vòng dây trên cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp là yếu tố quyết định tỷ lệ biến áp của máy biến áp. Máy biến áp tăng áp sẽ có số vòng dây trên cuộn thứ cấp nhiều hơn cuộn sơ cấp. Ngược lại, máy biến áp giảm áp sẽ có số vòng dây trên cuộn thứ cấp ít hơn.

Cuộn sơ cấp và cuộn thứ cấp

Xem thêm: Chức năng của máy biến áp: Vai trò quan trọng trong hệ thống điện

Ứng dụng của cuộn sơ cấp trong đời sống

Cuộn sơ cấp, với vai trò quan trọng trong máy biến áp, hiện diện trong rất nhiều ứng dụng thiết thực xung quanh chúng ta. Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của máy biến áp, và đồng thời cũng là nơi cuộn sơ cấp thể hiện vai trò quan trọng của mình, chính là trong hệ thống truyền tải điện năng. Nhờ có máy biến áp, điện năng được truyền tải đi xa với hiệu suất cao, giảm thiểu tối đa hao phí năng lượng.

Bên cạnh đó, cuộn sơ cấp còn góp mặt trong nhiều thiết bị gia dụng quen thuộc. Từ những chiếc sạc điện thoại, laptop cho đến các thiết bị điện tử phức tạp hơn, cuộn sơ cấp đều âm thầm thực hiện nhiệm vụ, đảm bảo điện áp đầu vào phù hợp cho thiết bị hoạt động ổn định và an toàn.

Có thể thấy, cuộn sơ cấp đóng một vai trò vô cùng quan trọng, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của hệ thống điện và các thiết bị điện tử hiện đại.

Cuộn sơ cấp là một thành phần không thể thiếu trong máy biến áp, đóng vai trò then chốt trong việc biến đổi điện áp xoay chiều. Từ hệ thống truyền tải điện năng quy mô lớn đến các thiết bị điện tử nhỏ gọn trong đời sống hàng ngày, cuộn sơ cấp đều âm thầm hiện diện, đảm bảo hiệu quả và sự ổn định cho hoạt động của chúng. Hy vọng thông qua bài viết của Saigon Sinco, bạn đã hiểu rõ về cuộn sơ cấp.

Nguồn: Tài liệu tham khảo trên mạng

CTY TNHH TM XÂY LẮP CÔNG NGHIỆP SÀI GÒN (SINCO ENGINEERING): 

Công Ty TNHH Thương Mại Xây Lắp Công Nghiệp SÀI GÒN Sinco-nhà sản xuất và phân phối thiết bị điện hàng đầu tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp tủ điện, máy biến áp và nhiều sản phẩm chất lượng khác.

• Địa chỉ: 489/9 Mã Lò, Khu phố 1, Phường Bình Hưng Hòa A, Bình Tân, Hồ Chí Minh
• Hotline: 0946556058 - 0914510058
• Email: saigonsinco@gmail.com
• Website: https://www.saigonsinco.com

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: