Quy trình vận hành máy biến áp an toàn, đúng kỹ thuật

Quy trình vận hành máy biến áp đúng kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Bài viết này của Sài Gòn Sinco sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình vận hành máy biến áp một cách an toàn, hiệu quả, cùng những lưu ý quan trọng và cách xử lý một số sự cố thường gặp.

Giới thiệu chung về máy biến áp

Máy biến áp (MBA) là thiết bị điện tĩnh được sử dụng để biến đổi điện áp xoay chiều từ mức này sang mức khác mà không làm thay đổi tần số. Nguyên lý hoạt động của máy biến áp dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ, với hai cuộn dây quấn trên một lõi thép từ.

Máy biến áp có nhiều loại khác nhau tùy theo mục đích sử dụng:

• Máy biến áp phân phối: sử dụng trong lưới điện phân phối.

• Máy biến áp lực: dùng trong các trạm biến áp lớn.

• Máy biến áp đo lường: dùng để đo điện áp và dòng điện.

• Máy biến áp đặc biệt: như máy biến áp hàn, máy biến áp lò điện.

Hiểu rõ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp là tiền đề quan trọng để vận hành đúng quy trình và xử lý sự cố kịp thời.

Giới thiệu chung về máy biến áp

Quy trình vận hành máy biến áp

Kiểm tra trước khi vận hành

Trước khi tiến hành vận hành máy biến áp, cần thực hiện các bước kiểm tra sau:

Kiểm tra bên ngoài:

• Kiểm tra tình trạng vỏ máy, các mối hàn, các vị trí tiếp địa.

• Kiểm tra các sứ cách điện, đầu cực, đầu nối dây.

• Kiểm tra hệ thống làm mát, bộ tản nhiệt, quạt làm mát (nếu có).

• Kiểm tra mức dầu cách điện thông qua kính thủy.

Kiểm tra thông số kỹ thuật:

• Kiểm tra điện áp định mức của các cuộn dây.

• Kiểm tra tỷ số biến áp.

• Kiểm tra công suất định mức.

• Kiểm tra các cấp điều chỉnh điện áp.

Kiểm tra hệ thống bảo vệ:

• Kiểm tra rơle bảo vệ.

• Kiểm tra thiết bị đo nhiệt độ.

• Kiểm tra van an toàn.

• Kiểm tra bình hơi.

Khởi động máy biến áp

Quy trình khởi động máy biến áp cần tuân thủ các bước sau:

Bước 1: Xác nhận tất cả các công tắc đang ở vị trí OFF.

Bước 2: Kiểm tra lần cuối các thông số và hệ thống bảo vệ.

Bước 3: Đóng máy cắt phía sơ cấp.

• Quan sát đồng hồ đo điện áp và dòng điện.

• Đảm bảo không có tiếng ồn bất thường.

• Theo dõi nhiệt độ dầu và cuộn dây.

Bước 4: Sau khoảng 15-30 phút, khi máy biến áp đã hoạt động ổn định ở chế độ không tải, tiến hành đóng máy cắt phía thứ cấp để đưa tải vào.

Bước 5: Tăng tải dần dần, không đưa tải vào đột ngột.

Vận hành máy biến áp

Trong quá trình vận hành máy biến áp, cần chú ý các yếu tố sau:

Giám sát thường xuyên:

• Nhiệt độ dầu (không vượt quá 85°C).

• Nhiệt độ cuộn dây (không vượt quá 105°C).

• Dòng điện tải (không vượt quá định mức).

• Mức dầu trong bình dãn nở.

Theo dõi tiếng ồn và độ rung:

• Máy biến áp hoạt động bình thường phải có tiếng ồn đều đặn.

• Nếu xuất hiện tiếng ồn bất thường như tiếng kêu kim loại, tiếng nổ lép bép, cần kiểm tra ngay.

Kiểm soát phụ tải:

• Cân bằng phụ tải giữa các pha.

• Không vận hành quá tải trong thời gian dài.

• Khi cần vận hành quá tải, phải đảm bảo không vượt quá giới hạn cho phép và thời gian cho phép.

Điều chỉnh điện áp (nếu cần):

• Sử dụng bộ điều áp có tải (OLTC) nếu có.

• Với máy biến áp có bộ điều áp không tải, chỉ điều chỉnh khi máy biến áp đã được cắt điện.

Dừng máy biến áp

Quy trình dừng máy biến áp cần tuân thủ các bước sau:

Bước 1: Giảm tải dần dần trước khi cắt điện.

Bước 2: Ngắt máy cắt phía thứ cấp (phía hạ áp).

Bước 3: Ngắt máy cắt phía sơ cấp (phía cao áp).

Bước 4: Kiểm tra các thông số sau khi dừng máy:

• Xác nhận điện áp đã về 0.

• Kiểm tra nhiệt độ dầu và cuộn dây.

• Ghi nhận các số liệu vận hành để làm báo cáo.

Bước 5: Tiến hành các biện pháp bảo vệ nếu máy biến áp dừng trong thời gian dài:

• Kiểm tra kín các van dầu.

• Bảo vệ các đầu cực.

• Bảo vệ chống ẩm.

Quy trình vận hành máy biến áp

Lưu ý khi vận hành máy biến áp

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa, cần tuyệt đối tuân thủ các lưu ý sau:

• Không vận hành quá tải: Tuyệt đối không để máy biến áp vận hành liên tục với dòng điện vượt quá giá trị định mức ghi trên máy.

• Chỉ người có chuyên môn thực hiện: Việc vận hành, kiểm tra, bảo trì, sửa chữa máy biến áp phải do những người đã được đào tạo về kỹ thuật điện, hiểu rõ về thiết bị và các quy trình an toàn điện thực hiện.

• Tuân thủ quy trình an toàn điện: Luôn sử dụng đầy đủ trang bị bảo hộ cá nhân (PPE) phù hợp khi làm việc gần hoặc trên máy biến áp. Thực hiện nghiêm ngặt các quy định về khoảng cách an toàn.

• Đảm bảo nối đất an toàn: Hệ thống nối đất vỏ máy, nối đất làm việc (nếu có) phải luôn trong tình trạng tốt, đảm bảo an toàn khi có sự cố chạm vỏ hoặc các vấn đề khác.

• Kiểm tra và bảo trì định kỳ: Lập kế hoạch và thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất và quy định ngành điện để duy trì tình trạng hoạt động tốt nhất cho máy.

• Không tự ý can thiệp: Khi phát hiện bất thường hoặc sự cố, nếu không có đủ chuyên môn và thẩm quyền, không được tự ý can thiệp, sửa chữa mà phải báo cáo ngay cho người có trách nhiệm hoặc đơn vị quản lý vận hành.

Lưu ý khi vận hành máy biến áp

Hướng dẫn xử lý sự cố thường gặp trong quy trình vận hành máy biến áp

Sự cố quá nhiệt

Nguyên nhân:Quá tải, hệ thống làm mát kém hiệu quả (bụi bẩn, quạt hỏng), mức dầu thấp (MBA dầu), sự cố bên trong (chập vòng dây...).

Xử lý ban đầu: Kiểm tra ngay dòng điện tải, nếu quá tải cần giảm tải ngay lập tức. Kiểm tra hệ thống làm mát, vệ sinh cánh tản nhiệt, kiểm tra quạt. Kiểm tra mức dầu. Nếu nhiệt độ vẫn cao bất thường dù không quá tải, cần dừng máy khẩn cấp và báo cáo.

Có tiếng kêu bất thường

Nguyên nhân: Lõi thép bị lỏng, bulông siết lõi thép bị lỏng, quá tải, ngắn mạch bên trong, phóng điện nội bộ hoặc bên ngoài (sứ bẩn, nứt).

Xử lý ban đầu: Lắng nghe kỹ để xác định vị trí và tính chất tiếng kêu. Kiểm tra tải. Kiểm tra bên ngoài xem có dấu hiệu phóng điện ở sứ không. Nếu tiếng kêu lớn, bất thường, có nguy cơ sự cố nghiêm trọng, cần dừng máy khẩn cấp và kiểm tra kỹ lưỡng.

Rò rỉ dầu (MBA dầu)

Nguyên nhân: Gioăng làm kín bị lão hóa, hở, các mối hàn, van bị nứt hoặc ăn mòn.

Xử lý ban đầu: Xác định vị trí và mức độ rò rỉ. Nếu rò rỉ nhẹ, có thể tạm thời khắc phục và lên kế hoạch sửa chữa. Nếu rò rỉ nghiêm trọng làm mức dầu giảm nhanh, cần dừng máy và xử lý ngay.

Thiết bị bảo vệ tác động (Aptomat/Máy cắt nhảy)

Nguyên nhân: Quá tải nghiêm trọng, ngắn mạch phía tải, ngắn mạch bên trong máy biến áp, sự cố lưới điện.

Xử lý ban đầu: Không được đóng lại ngay lập tức. Phải kiểm tra xác định nguyên nhân: kiểm tra phụ tải, kiểm tra đường dây phía sau máy cắt, kiểm tra tình trạng máy biến áp (dấu hiệu cháy, nổ, mùi khét...). Chỉ đóng lại khi đã xác định và khắc phục được nguyên nhân sự cố. Nếu nghi ngờ sự cố bên trong máy, phải ngừng vận hành và liên hệ đơn vị chuyên môn.

Hướng dẫn xử lý sự cố thường gặp trong quy trình vận hành máy biến áp

Việc tuân thủ đúng quy trình vận hành máy biến áp không chỉ giúp đảm bảo hiệu suất làm việc tối ưu mà còn kéo dài tuổi thọ của thiết bị, đồng thời đảm bảo an toàn cho người vận hành và hệ thống điện. Bằng cách nắm vững kiến thức về quy trình vận hành và xử lý sự cố, bạn có thể tự tin vận hành máy biến áp một cách an toàn và hiệu quả. Hy vọng Sài Gòn Sinco đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích!

CTY TNHH TM XÂY LẮP CÔNG NGHIỆP SÀI GÒN (SINCO ENGINEERING): 

Công Ty TNHH Thương Mại Xây Lắp Công Nghiệp SÀI GÒN Sinco - nhà sản xuất và phân phối thiết bị điện hàng đầu tại Việt Nam. Chúng tôi cung cấp tủ điện, máy biến áp và nhiều sản phẩm chất lượng khác.

• Địa chỉ: 489/9 Mã Lò, Khu phố 1, Phường Bình Hưng Hòa A, Bình Tân, Hồ Chí Minh
• Hotline: 0946556058 - 0914510058
• Email: saigonsinco@gmail.com
• Website: https://www.saigonsinco.com

MỜI QUÝ KHÁCH XEM THÊM CÁC SẢN PHẨM KHÁC CỦA CHÚNG TÔI TẠI ĐÂY: